tag:blogger.com,1999:blog-17268186894248713422024-02-20T12:44:56.672-08:00Epoki Historyczneblogerkihttp://www.blogger.com/profile/07292669644000607833noreply@blogger.comBlogger4125tag:blogger.com,1999:blog-1726818689424871342.post-17674505993101638252012-01-13T11:24:00.000-08:002012-01-13T11:24:36.636-08:00PREHISTORIA<br />
<div style="background-color: white; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em; text-align: center;">
<b><span style="color: red; font-size: large;"><span style="font-family: sans-serif; line-height: 19px;">Prehistoria</span><span style="font-family: sans-serif;"><span style="line-height: 19px;">, </span></span><span style="font-family: sans-serif; line-height: 19px;">prahistoria</span><span style="font-family: sans-serif;"><span style="line-height: 19px;"> </span></span></span></b></div>
<div style="background-color: white; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em; text-align: center;">
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="line-height: 19px;">łac</span><a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81acina" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: none; background-origin: initial; color: #0b0080; line-height: 19px; text-decoration: none;" title="Łacina">.</a><span style="line-height: 19px;"> </span><i style="line-height: 19px;">præ</i><span style="line-height: 19px;"> - przedrostek oznaczający uprzedniość, "przed", "wcześniej") to najdłuższy okres dziejów ludzkości - od pojawienia się na Ziemi pierwszych człowiekowatych lub człowieka rozumnego do powstania pisma</span><span style="line-height: 19px;">. Na terenach Afryki zaczyna się około 5 mln lat temu razem z pojawieniem się pierwszych człowiekowatych, na terenie Europy około 1 mln lat temu, natomiast na innych terenach z momentem pojawienia się tam człowieka. Dzieli się na sześć podstawowych epok - daty w nawiasach nakładają się na siebie, ze względu na to, że na różnych terenach epoki te zaczynały się i kończyły w różnym czasie:</span></span></div>
<div style="background-color: white; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em; text-align: left;">
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="font-size: x-small;"><span style="line-height: 19px;">e</span></span><span style="font-size: 13px; line-height: 19px;">poka kamienia</span><span style="font-size: 13px; line-height: 19px;"> </span><span style="font-size: 13px; line-height: 19px;">- (ok. 2 mln lat- 3400/2000 p.n.e.)</span></span></div>
<ul style="background-color: white; font-size: 13px; line-height: 19px; list-style-image: url(data:image/png; list-style-type: square; margin-bottom: 0px; margin-left: 1.5em; margin-right: 0px; margin-top: 0.3em; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em; text-align: left;"><span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="line-height: 1.5em;">paleolit</span><span style="line-height: 1.5em;"> </span><span style="line-height: 1.5em;">- (ok. 2 mln lat - ok. 11000 p.n.e.)</span></span></li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><div style="text-align: left;">
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="line-height: 1.5em;">m</span><span style="line-height: 1.5em;">ezolit</span><span style="line-height: 1.5em;"> </span><span style="line-height: 1.5em;">- (ok. 10000 - ok. 5000 p.n.e.)</span></span></div>
<ul style="line-height: 1.5em; list-style-image: url(data:image/png; list-style-type: square; margin-bottom: 0px; margin-left: 1.5em; margin-right: 0px; margin-top: 0.3em; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em; text-align: left;"><span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">Neolit - (ok. 9000 - ok. 3400/2000 p.n.e.)</span></li>
</ul>
</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em; text-align: left;"><span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">epoka miedz<a class="mw-redirect" href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Epoka_miedzi" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Epoka miedzi">i</a> - (ok. 6000 - ok. 3400/2000 p.n.e.)*</span></li>
<li style="margin-bottom: 0.1em; text-align: left;"><span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">epoka brązu - (ok. 3400 - ok. 1200/750 p.n.e.)</span></li>
<li style="margin-bottom: 0.1em; text-align: left;"><span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">epoka żelaza - (ok. 1200 p.n.e. do starożytności)</span></li>
</ul>
<div style="background-color: white; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em; text-align: center;">
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">Badaniem prehistorii (prahistorii) zajmuje się archeologia. Szczególnym jej działem, zajmującym się badaniem szczątków kostnych wymarłych człekokształtnych i człowiekowatych jest paleontologia i antropologia fizyczna.</span></div>blogerkihttp://www.blogger.com/profile/07292669644000607833noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1726818689424871342.post-53925376493751245122012-01-13T11:14:00.000-08:002012-01-13T11:14:22.279-08:00STAROŻYTNOŚĆ<div style="text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: red; font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif; font-size: large;"><b>Antyk </b></span></span></div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif; font-size: 13px;">(inaczej starożytność) to epoka, która obejmuje piśmiennictwo od czasów najdawniejszych (początki piśmiennictwa ok. XIII w. p.n.e.) do V w. n.e. Umowna data końca epoki starożytnej to 476 r. - data upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego.</span></div>
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"></span><br />
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="color: #333333; font-size: 13px;"><br /></span></span></div>
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">
<span style="background-color: white; color: #333333; font-size: 13px;"><div style="text-align: center;">
Piśmiennictwo:</div>
</span><span style="background-color: white; color: #333333; font-size: 13px;"><div style="text-align: center;">
Pismo (alfabetyczne) istnieje od ok. XIII w. p.n.e. Od tego czasu powstawała Biblia, najstarszy zabytek piśmienniczy tak wielkich rozmiarów. W starożytnej Grecji podstawę tematyczną literatury stanowi mitologia, podobnie jak Biblia istniejąca w przekazach ustnych od czasów niepiśmiennych. Na mitologii opierają się dzieła Homera: "Iliada" i "Odyseja" z VIII - VII w p.n.e.</div>
</span><div style="text-align: center;">
<span style="color: #333333; font-size: 13px;"><br /></span></div>
<span style="background-color: white; color: #333333; font-size: 13px;"><div style="text-align: center;">
Rozkwit literatury antycznej przypada na okres świetności starożytnej Grecji i Rzymu (tzn. VIII w. p.n.e. - II w. n.e.). Literatura starożytna stała się wzorem wszystkich późniejszych prądów artystycznych i na długie wieki określiła europejskie kanony piękna. Uznano ją za wzór doskonały - klasyczny. Klasycyzm narodził się w Grecji, zaś Rzym przejął i odpowiednio przekształcił ten wzorzec.</div>
</span><div style="text-align: center;">
<span style="color: #333333; font-size: 13px;"><br /></span></div>
<span style="background-color: white; color: #333333; font-size: 13px;"><div style="text-align: center;">
Literaturę grecką można podzielić na cztery okresy, biorąc pod uwagę gatunek literacki dominujący w danym czasie:</div>
</span><span style="background-color: white; color: #333333; font-size: 13px;"><div style="text-align: center;">
- epika (VIII wiek p.n.e.)</div>
</span><span style="background-color: white; color: #333333; font-size: 13px;"><div style="text-align: center;">
- liryka (VII-VI wiek p.n.e.)</div>
</span><span style="background-color: white; color: #333333; font-size: 13px;"><div style="text-align: center;">
- dramat (V wiek p.n.e.)</div>
</span><span style="background-color: white; color: #333333; font-size: 13px;"><div style="text-align: center;">
- epigramat (III wiek p.n.e.)</div>
</span><div style="text-align: center;">
<span style="color: #333333; font-size: 13px;"><br /></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #333333; font-size: 13px;"><br /></span></div>
<span style="background-color: white; color: #333333; font-size: 13px;"><div style="text-align: center;">
Podziału literatury dokonał Arystoteles wyróżniając w niej:</div>
</span><span style="background-color: white; color: #333333; font-size: 13px;"><div style="text-align: center;">
- epikę</div>
</span><span style="background-color: white; color: #333333; font-size: 13px;"><div style="text-align: center;">
- dramat</div>
</span><span style="background-color: white; color: #333333; font-size: 13px;"><div style="text-align: center;">
- lirykę</div>
</span><div style="text-align: center;">
<span style="color: #333333; font-size: 13px;"><br /></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #333333; font-size: 13px;"><br /></span></div>
<span style="background-color: white; color: #333333; font-size: 13px;"><div style="text-align: center;">
Religia:</div>
</span><span style="background-color: white; color: #333333; font-size: 13px;"><div style="text-align: center;">
W świecie starożytnym panował przeważnie politeizm (wielobóstwo), z wyjątkiem monoteistycznej (wyznającej jednego Boga) religii judaistycznej. Podstawą wierzeń starożynych Greków i Rzymian była mitologia, zaś Żydów - Biblia.</div>
</span><div style="text-align: center;">
<span style="color: #333333; font-size: 13px;"><br /></span></div>
<span style="background-color: white; color: #333333; font-size: 13px;"><div style="text-align: center;">
Filozofia:</div>
</span><span style="background-color: white; color: #333333; font-size: 13px;"><div style="text-align: center;">
Największymi filozofami starożytności byli Grecy: Platon i Arystoteles, którzy żyli w V w. p.n.e. w Atenach. Stworzone przez nich systemy filozoficzne - platonizm i arystotelizm - po przekształceniach funkcjonowały w ciągu kolejnych epok. Również epikureizm i stoicyzm odgrywały później znaczącą rolę, zwłaszcza w renesansie.</div>
</span></span>blogerkihttp://www.blogger.com/profile/07292669644000607833noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1726818689424871342.post-32703866512894496432012-01-13T11:06:00.000-08:002012-01-13T11:26:27.752-08:00ŚREDNIOWIECZE<div style="text-align: center;">
<span style="background-color: #dadada; line-height: 22px; text-align: left;"><span style="color: red; font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif; font-size: large;"><b>Średniowiecze</b></span></span></div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="background-color: #dadada; font-size: 15px; line-height: 22px; text-align: left;"><span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">termin określający epokę historii i kultury europejskiej od końca starożytności (V w.) Do XV w.; podział ten wprowadzili humaniści włoscy XV-XVI w., którzy uformowali wyobrażenie „wieków średnich” (media aetas) jako mrocznego okresu, oddzielającego czasy im współczesne od świetnej epoki starożytności; periodyzację tę spopularyzował Ch. Keller (Cellarius) w XVII w. Za umowną granicę między epoką starożytności i średniowiecza przyjmuje się, z punktu widzenia kultury i filozofii, rok 529 - datę zamknięcia Akademii Platońskiej przez cesarza Justyniana I Wielkiego, z punktu widzenia historii politycznej zaś - upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego (476). Określenie granic końca epoki średniowiecza jest utrudnione przez nierównomierność rozwoju kultury w różnych obszarach., np. XV w. we Włoszech to już pełnia odrodzenia, we Francji - raczej faza przejściowa między średniowieczem a renesansem, a w krajach środkowowschodniej Europy - jeszcze okres dominacji średniowiecznej formacji kulturowej.</span></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: 15px; line-height: 22px;"><span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><br /></span></span></div>
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="background-color: #dadada; font-size: 15px; line-height: 22px; text-align: left;"></span></span><br />
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="background-color: #dadada; font-size: 15px; line-height: 22px; text-align: left;"><u>Periodyzacja.</u></span></span></div>
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="background-color: #dadada; font-size: 15px; line-height: 22px; text-align: left;">
</span><span style="background-color: #dadada; font-size: 15px; line-height: 22px; text-align: left;"></span></span><br />
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="background-color: #dadada; font-size: 15px; line-height: 22px; text-align: left;">W dziejach wieków średnich Zachodu zazwyczaj wyodrębnia się średniowiecze wczesne (koniec V-koniec X w.) oraz dojrzałe, które rozpoczęło się u progu 2. tysiąclecia, a szczytowy rozwój przeżywało w XII-XIII w., przypadało więc w zachodniej Europie na czasy rozkwitu feudalizmu; okres od XIV w. przyjmuje się za schyłek średniowiecza, a zarazem początek formowania się nowego systemu kultury. Dojrzałe średniowiecze - sprzyjające kształtowaniu się państw i narodów, wypełnione zmaganiami odrodzonego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego z papiestwem o sprawowanie uniwersalnej władzy nad światem chrześcijańskim, będące areną ekspansji mieszczaństwa i kultury miejskiej, rozsadzających z wolna hierarchiczny porządek społeczny, rozdzierane sprzecznymi tendencjami niemal we wszystkich dziedzinach życia - stało się okresem umocnienia duchowej jedności świata zachodniego i ostatecznego wykrystalizowania się uniwersalnej kultury. Wyrosła ona z przyswojonych i swoiście przetworzonych źródeł starożytności grecko-rzymskiej, zespolonych z tradycją chrześcijańską. </span></span></div>
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="background-color: #dadada; font-size: 15px; line-height: 22px; text-align: left;">
</span></span><br />
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: 15px; line-height: 22px;"><span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><u><br /></u></span></span></div>
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="background-color: #dadada; font-size: 15px; line-height: 22px; text-align: left;"></span></span><br />
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="background-color: #dadada; font-size: 15px; line-height: 22px; text-align: left;"><u>Średniowiecze i chrześcijaństwo.</u></span></span></div>
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="background-color: #dadada; font-size: 15px; line-height: 22px; text-align: left;">
</span><span style="background-color: #dadada; font-size: 15px; line-height: 22px; text-align: left;"></span></span><br />
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="background-color: #dadada; font-size: 15px; line-height: 22px; text-align: left;">Zachodniego średniowiecza nie można oderwać od dziejów chrześcijaństwa, mającego instytucjonalne oparcie w Kościele i w poważnym stopniu kształtującego uniwersalistyczne oblicze ówczesnej kultury. Po edykcie mediolańskim (314) kolejnym momentem przełomowym było powstanie (754) Państwa Kościelnego. W ciągu dalszych wieków, mimo dramatycznych wstrząsów i pęknięć wewnętrznych (m.in. 1054 schizma wschodnia, ruchy heretyckie, niewola awiniońska papieży, wielka schizma na Zachodzie), Kościół stawał się potęgą nie tylko religijną, ale również kulturalną, ekonomiczną i polityczną, mającą ogromny wpływ na kształtowanie mentalności zbiorowej i kultury średniowiecznej. Istotna rola przypadła ruchowi monastycznemu, przeszczepionemu na Zachód z południowo-wschodnich obrzeży Morza Śródziemnego (Egipt, Syria, Palestyna). Po okresie rozwoju wczesnych orientacji monastycznych (z wyraźną dominacją monastycyzmu iroszkockiego w V-VIII w.) zdecydowaną przewagę osiągnęli benedyktyni, których duchowość wywarła silny wpływ na kulturę średniowiecza; później znaczne zasługi w rozwoju kultury położyli cystersi; w XIII w. dzieło upowszechniania założeń wiary, nauki i kultury podjęły zakony żebrzące, gł. dominikanie oraz franciszkanie. </span></span></div>
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="background-color: #dadada; font-size: 15px; line-height: 22px; text-align: left;">
</span></span><br />
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: 15px; line-height: 22px;"><span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><br /></span></span></div>
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="background-color: #dadada; font-size: 15px; line-height: 22px; text-align: left;"></span></span><br />
<div style="text-align: center;">
<div style="text-align: left;">
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="font-size: 15px; line-height: 22px;"><u><br /></u></span></span></div>
</div>
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="background-color: #dadada; font-size: 15px; line-height: 22px; text-align: left;">
</span></span>blogerkihttp://www.blogger.com/profile/07292669644000607833noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1726818689424871342.post-82103694704465873712012-01-13T10:30:00.000-08:002012-01-13T11:10:27.340-08:00NOWOŻYTNOŚĆ<br />
<div style="background-color: white; font-family: sans-serif; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: red;"><b>Historia nowożytna, dzieje nowożytne, nowożytność –</b></span> </span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em;">
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">epoka w historii następująca według tradycyjnej periodyzacji po średniowieczu i poprzedzająca XIX w.(jako epokę). Za jej datę początkową uznaje się najczęściej upadek Konstantynopola, a tym samym cywilizacji bizantyńskiej(1453) lub odkrycie Ameryki przez KRZYSZTOFA KOLUMBA (1942). Obie te daty mają wyłącznie charakter umowny - upadek Bizancjum miał bardzo ograniczony wpływ na rozwój kultury europejskiej, natomiast ekspansja europejska w kierunku zachodnim i południowym miała przynieść skutki dopiero w XVIw. Realnymi wyznacznikami przejścia od epoki średniowiecznej do nowożytnej są natomiast przemiany kulturowe, polityczne, państwowe, ideologiczne i w ograniczonym stopniu techniczne<small><sup class="reference" id="cite_ref-0" style="line-height: 1em;"><a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_nowo%C5%BCytna#cite_note-0" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: none; background-origin: initial; text-decoration: none; white-space: nowrap;">[1]</a></sup></small>. Za umowne zakończenie epoki w historii powszechnej uznaje się najczęściej wybuch rewolucji francuskiej, a rzadziej kongres wiedeński.</span></div>
</div>
<div style="background-color: white; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em;">
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">Podział na starożytność średniowiecze i nowożytność znajduje zastosowanie przede wszystkim w historii Europy choć jest wykorzystywany także w badaniach nad krajami pozaeuropejskimi, szczególnie w opracowaniach syntetycznych.</span></div>
</div>blogerkihttp://www.blogger.com/profile/07292669644000607833noreply@blogger.com0